De vrijheid om alles te bespreken

Jan. 2021 – De bijeenkomsten van de kringen van het Katholiek Vrouwen Dispuut stonden in 2020 net als vele andere bezigheden onder invloed van de coronamaatregelen. Diverse kringen zijn vanaf april, wat tegen het einde van het dispuutsjaar was, online gegaan. Enkele kringen doen dat vanaf september, de start van een nieuw dispuutsjaar. Ook heeft een aantal kringen zijn programma zodanig aangepast dat zij fysiek bijeenkomen wanneer dat binnen de beperkingen kan. De organisatorische kant van de bijeenkomsten mag anders zijn, de inhoud laat nog steeds een brede variatie zien aan actuele onderwerpen met veelal een ethische of sociaal-maatschappelijke dimensie. Bijgaand een beeld van de besproken onderwerpen, zoals aangeleverd vanuit de kringen, gegroepeerd naar bredere thema’s.

75 jaar vrijheid
Alle kringen hebben in 2020 aandacht besteed aan 75 Jaar Vrijheid. Dit als voorbereiding op het (geannuleerde) symposium dat kring Den Haag 3 organiseerde over 75 jaar vrijheid en de betekenis daarvan voor vrouwen. Uiteenlopende invalshoeken kwamen aan de orde. In Den Bosch sprak de kring over veranderingen in de rol van de moeder in de opvoeding in de afgelopen 70 jaar. In een andere bijeenkomst stond het begrip vrijheid zelf centraal, naar aanleiding van het essay ‘De vrijheid om vrij te zijn’ van Hannah Arendt. Kring Nijmegen verdiepte zich in Operatie Black Tulip, het plan van de katholieke minister van Justitie Kolfschoten om alle Duitsers die in Nederland woonden het land uit te zetten. Ook sprak Nijmegen over het leven van karmelietes Edith Stein die in 1942 door de nazi’s werd vermoord.

Bijzondere vrouwen
Bijzondere vrouwen zijn vaker het onderwerp van KVD-bijeenkomsten. In Den Bosch sprak de kring over de veranderde rol van vrouwen in terroristische organisaties, naar aanleiding van het boek ‘Gevaarlijke vrouwen’ (Boom, 2012) van Beatrice de Graaf. In een andere bijeenkomst probeerde de kring te achterhalen waarom vrouwen in Nederland zo afhankelijk zijn van mannen. Kring Nijmegen ontdekte door het boek ‘Wijvenwereld, Vrouwen in de Middeleeuwse stad’ (Vrijdag, 2019) dat in die tijd vrouwen in de Lage Landen veel rechten hadden die ze ook gebruikten. In Breda verdiepte de kring zich in het leven van ‘Cécile en Elsa, strijdbare freules’ (De Geus, 2017). Kring Zuid Veluwezoom verkende het werk van stichting Melania voor ondernemende vrouwen in ontwikkelingslanden.

Rijk en arm
Kring Nijmegen besprak de afscheidsrede (RU, 2018) van hoogleraar religie en gender, Maaike de Haardt, waarin zij zoekt naar een theologische bijdrage aan een sociaalrechtvaardige en duurzame wereld. Den Haag 1 constateerde op een bijeenkomst over ongelijkheid in Nederland dat bij bepaalde groepen het normbesef als gevolg van het ‘grote graaien’ volledig is verdwenen. Kring Breda besprak de filosofie van de hebzucht, terwijl Arnhem en Nijmegen zich verdiepten in armoede in een welvarend land als Nederland. Rotterdam besprak welke rol de nieuwe Wet Arbeidsmarkt in Balans speelt in de verhouding tussen vaste en flexibele contracten en Den Haag 1 keek naar de rol van ons pensioenstelsel.

Denken over geloof
Kring Arnhem sprak een avond over ‘Groene Theologie’ (Skandalon, 2019) dat denken over geloof en ecologie toegankelijk maakt en het maatschappelijk debat hierover voedt. Op een andere avond verdiepte de kring zich in de katholieke sociale leer. Den Haag 1 stond stil bij initiatieven als de studiecommissie Vrouwendiaconaat en Maria 2.0, die er zijn om een andere rol van de vrouw in de kerk te bepleiten. Kring Breda sprak over Judas Iskariot, van de twaalf apostelen degene die Jezus heeft verraden. In Nijmegen sprak de kring over geheiligde woede naar aanleiding van het boek (Adveniat, 2018) van monnik en hoogleraar Thomas Quartier OSB.

Mogelijkheden en moeilijkheden
Vanuit medisch oogpunt zijn er steeds meer mogelijkheden om via embryodonatie, IVF, draagmoederschap en adoptie aan een kinderwens te voldoen. Kring Den Haag 1 besprak de mogelijkheden en de moeilijkheden die dit meebrengt. Kring Breda verdiepte zich onder leiding van een gastspreker in de techniek en ethiek van genomics. Kring Arnhem had een pastoraal werkster als gastspreker uitgenodigd voor een avond over de praktijk van euthanasie. Op een andere avond besprak de kring verschillende aspecten van privacy en veilig gebruik van data.

Gezondheidszorg
Kring Zuid Veluwezoom verdiepte zich in een ander perspectief op gezondheid, het concept Positieve Gezondheid, dat in 2012 door Machteld Huber in Nederland is geïntroduceerd. Bij kring Arnhem vertelde een gepensioneerd arts over zijn werk als arts en de ziekenhuiszorg in Tanzania en Kenia waar hij nog altijd een bijdrage aan levert.

China
Den Haag 1 sprak een avond over China als economische macht en de rol van het collectief en individu daarbij. Ook Nijmegen had China als onderwerp voor een bijeenkomst. Bij hen vormde het boek ‘De nieuwe keizer Xi Jingping, de machtigste man van China’ (Prometheus, 2018) de basis.

Andere onderwerpen die binnen het KVD aan de orde zijn gekomen zijn de Maltezer Orde (Rotterdam), de zin van ons leven, naar aanleiding van de serie van journalist Fokke Obbema (Rotterdam), stalking (Breda), de natiestaat: Van Oldenbarnevelt versus Europa (Den Haag 1) en de denker des vaderlands (Breda).

Wil je ook af en toe de diepte in en inspiratie opdoen? Neem dan contact op met het KVD via info@katholiekvrouwendispuut.nl. Samen bekijken we de mogelijkheden.